Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Rosa rubiginosa & Prunus brigantina

fotò
fotò
Agufié(-roussas)

Rosa rubiginosa

Rosaceae

Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.

Nom en français : Églantier couleur de rouille.

Descripcioun :
Aquel agufié, Rosa rubiginosa, fai parti dóu group d'agoulencié qu'an de glando resinouso dessouto li fueio, ço que ié dounon aquesto coulour roussasso. Trachis dins li relarg dubert coume lis orle de bos. Se destrìo de Rosa micrantha qu'a lis estile lanu, si flour soun mai grando e peréu soun óurifice calicinau pu larg.

Usanço :
Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.

Port : Aubret
Taio : 1 à 3 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae


Ordre : Rosales

Coulour de la flour : Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 30 à 50 mm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à juliet

Liò : Orle de bos - Espinas
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuroupenco
Ref. sc. : Rosa rubiginosa L., 1771

fotò
fotò
Afatoulié

Prunus brigantina

Rosaceae

Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.

Nom en français : Prunier de Briançon.

Descripcioun :
L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.

Usanço :
Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).

Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae


Ordre : Rosales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Sebisso - Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
ges
ges
ges
RR
C
CC

Rosa rubiginosa & Prunus brigantina

ges
RR
C
R
ges
C
R
RR

Coumpara Agufié(-roussas) emé uno autro planto

fotò

Coumpara Afatoulié emé uno autro planto

fotò